Đau đầu do căng thẳng, stress: Nguyên nhân và cách điều trị

Trong xã hội hiện đại, áp lực từ công việc và học tập ngày càng gia tăng, khiến con người dễ dàng rơi vào tình trạng căng thẳng và stress. Chính vì vậy, đau đầu do căng thẳng trở thành một vấn đề phổ biến. Vậy làm thế nào để bạn có thể thoát khỏi cơn đau đầu này một cách hiệu quả?

1. Đau đầu do căng thẳng là gì?

Đau đầu do căng thẳng là một dạng đau đầu phổ biến và có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Căng thẳng và căng cơ là những yếu tố chính dẫn đến loại đau đầu này. Thường thì cơn đau này có tính ổn định, không kèm theo buồn nôn hay nhạy cảm với ánh sáng, và ảnh hưởng đến cả hai bên đầu. Đau đầu căng thẳng có thể trở thành mạn tính, xảy ra thường xuyên và kéo dài.

2. Bị đau đầu do căng thẳng từ đâu mà ra?

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây đau đầu căng thẳng vẫn chưa được xác định rõ, nhưng có một số yếu tố được cho là tác nhân kích hoạt cơn đau này ở nhiều người:

Stress và căng thẳng tâm lý
Stress từ áp lực công việc, cuộc sống, hoặc các vấn đề tài chính, cùng với những suy nghĩ tiêu cực, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đau đầu căng thẳng. Những người thường xuyên làm việc dưới áp lực cao, lo lắng về gia đình và công việc mà không chăm sóc sức khỏe tinh thần thường dễ gặp phải tình trạng này. Khi căng thẳng, cơ thể sẽ sản xuất nhiều hormone cortisol, dẫn đến tăng huyết áp, nhịp tim nhanh và rối loạn tuần hoàn máu, từ đó gây ra cơn đau đầu kéo dài.

Thay đổi thời tiết
Sự thay đổi đột ngột của thời tiết, như độ ẩm, nhiệt độ hay áp suất không khí, có thể làm tăng áp lực lên các xoang và tai, đặc biệt là hệ thần kinh, gây đau đầu. Ví dụ, khi thời tiết nắng nóng làm cơ thể mất nước và căng thẳng, cộng với giấc ngủ kém, sẽ ảnh hưởng đến thần kinh và dẫn đến tình trạng đau đầu căng thẳng. Nếu kéo dài, triệu chứng này có thể phát triển thành đau đầu mạn tính.

Rối loạn tiền đình
Stress kéo dài có thể làm tổn thương hệ thần kinh, dẫn đến rối loạn tiền đình. Khi đó, dây thần kinh có nhiệm vụ truyền tải thông tin sẽ bị ảnh hưởng, khiến hệ thống tiền đình không hoạt động bình thường, gây ra các triệu chứng như lo âu, căng thẳng, mất ngủ, và đặc biệt là đau đầu do căng thẳng.

Các yếu tố kích hoạt khác
Ngoài các nguyên nhân trên, một số yếu tố cũng có thể làm gia tăng cơn đau đầu căng thẳng, bao gồm:

• Ăn quá no hoặc quá đói
• Lạm dụng bia rượu, cà phê hoặc thuốc lá
• Ô nhiễm tiếng ồn và ánh sáng
• Áp lực công việc quá lớn
• Va chạm hoặc chấn thương vùng đầu
• Các vấn đề tâm lý như lo âu hoặc trầm cảm

Những yếu tố này có thể làm tăng nguy cơ mắc phải chứng đau đầu do căng thẳng, và nếu không được kiểm soát kịp thời, có thể dẫn đến tình trạng kéo dài hoặc trở thành mạn tính.

3. Triệu chứng của người bị đau nhức đầu do stress liên tục

Khi bị đau đầu do căng thẳng kéo dài, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng như:

• Đau ở cả hai bên đầu, mức độ từ nhẹ đến vừa
• Khó ngủ và giấc ngủ không sâu
• Tâm trạng dễ bị kích động và căng thẳng
• Khó khăn trong việc tập trung vào công việc
• Nhạy cảm với tiếng ồn và ánh sáng
• Đau nhức ở cơ vai và cổ gáy

Khác với đau nửa đầu, đau đầu do căng thẳng không kèm theo các triệu chứng thần kinh rõ rệt. Mặc dù nguyên nhân chính là do stress và yếu tố thần kinh, người bệnh không gặp phải phản ứng nhạy cảm quá mức với môi trường xung quanh hoặc buồn nôn.

4. Làm sao để chẩn đoán người bị đau đầu do căng thẳng?

Để chẩn đoán đau đầu do căng thẳng, bác sĩ sẽ hỏi bạn những câu hỏi chi tiết về tình trạng bệnh của mình, chẳng hạn như:

• Cảm giác đau của bạn như thế nào? Đau nhẹ hay nặng?
• Cơn đau có xảy ra thường xuyên không? Khi nào cơn đau trở nên tồi tệ hơn và khi nào giảm đi?
• Khi đau đầu, bạn có thể tiếp tục làm việc bình thường không?
• Bạn ăn uống và sinh hoạt ra sao khi bị đau đầu?
• Trong gia đình bạn, có ai từng bị đau đầu do căng thẳng không?
• Vị trí cơn đau thường xuất hiện ở đâu?

Nếu bác sĩ xác định cơn đau là do căng thẳng và kết quả khám thần kinh không có bất thường, có thể không cần xét nghiệm thêm. Tuy nhiên, nếu không tìm ra nguyên nhân cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm bổ sung như:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra tình trạng bất thường trong máu có thể liên quan đến cơn đau đầu.
• Chụp X-quang xoang: Để phát hiện tắc nghẽn, nhiễm trùng hoặc vấn đề khác trong xoang.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Sử dụng sóng vô tuyến và từ trường để tạo hình ảnh rõ ràng của bộ não.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): Sử dụng tia X để chụp và tạo ra hình ảnh chi tiết của não, giúp phát hiện các vấn đề nghiêm trọng.

Các phương pháp này giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân gây đau đầu và đưa ra phương án điều trị thích hợp.

5. Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc đau đầu do căng thẳng

Đau đầu do căng thẳng mạn tính có thể ảnh hưởng đến khoảng 3% người trưởng thành, và một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc phải chứng đau đầu này, bao gồm:

• Giới tính: Phụ nữ có xu hướng bị đau đầu do căng thẳng thường xuyên hơn nam giới.
• Thiếu ngủ: Những người bị mất ngủ hoặc không ngủ đủ giấc dễ gặp phải đau đầu căng thẳng.
• Tư thế không đúng: Tư thế ngủ, ngồi hoặc làm việc không khoa học có thể góp phần làm tăng cơn đau.
• Tình trạng tâm lý: Lo âu, mệt mỏi hoặc trầm cảm là những yếu tố sức khỏe liên quan đến chứng đau đầu căng thẳng.
• Lạm dụng rượu bia: Việc uống quá nhiều rượu bia có thể làm tăng nguy cơ đau đầu.
• Căng thẳng mắt: Cảm giác căng mắt, khô mắt hoặc mắt mệt mỏi dễ dẫn đến đau đầu.
• Sử dụng quá nhiều caffeine: Hút thuốc hoặc uống quá nhiều cà phê có thể là yếu tố gây đau đầu.
• Cảm lạnh hoặc cúm: Những bệnh lý này có thể kích hoạt cơn đau đầu căng thẳng.
• Nhiễm trùng xoang: Các vấn đề về xoang cũng có thể làm tăng nguy cơ đau đầu do căng thẳng.

Những yếu tố này có thể làm tăng khả năng phát triển cơn đau đầu căng thẳng, nhất là khi kết hợp với những yếu tố khác trong lối sống.

6. Cách điều trị đau đầu do căng thẳng kéo dài

Nếu bạn gặp phải chứng đau đầu mạn tính hoặc tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, bao gồm các phương pháp sau:

Điều trị bằng thuốc

Để giảm đau đầu do căng thẳng, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc giảm đau như Indomethacin, Ketorolac, Naproxen, Acetaminophen mạnh hoặc Opiate. Nếu các loại thuốc này không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giãn cơ để làm giảm co thắt cơ và giảm đau. Ngoài ra, thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm cũng có thể được sử dụng để giúp giảm bớt các triệu chứng căng thẳng và lo âu, góp phần giảm tần suất và mức độ đau đầu.

Điều trị tự nhiên

Vì chứng đau đầu căng thẳng thường xuất phát từ những yếu tố gây stress và căng thẳng lên hệ thần kinh, các phương pháp điều trị tự nhiên tập trung vào việc giảm căng thẳng và cải thiện tinh thần của người bệnh:

• Liệu pháp quản lý căng thẳng: Các liệu pháp như hành vi nhận thức (CBT) được áp dụng để giúp thay đổi những suy nghĩ tiêu cực gây ra căng thẳng. CBT có thể giúp người bệnh học cách kiểm soát cảm xúc và giảm tác động của stress lên cơ thể.
• Phản hồi sinh học (Biofeedback): Đây là phương pháp y học kết hợp sử dụng tâm trí để điều khiển các chức năng cơ thể. Bằng cách học cách kiểm soát các chức năng tự động như nhịp tim và huyết áp, bệnh nhân có thể giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần.
• Châm cứu: Đây là một liệu pháp thay thế giúp giảm đau và căng cơ thông qua việc châm kim vào các điểm đặc biệt trên cơ thể. Nhiều người bị đau đầu căng thẳng mạn tính cho biết họ cảm thấy giảm tần suất đau đầu lên đến 50% sau khi thực hiện châm cứu.

Các phương pháp điều trị này có thể kết hợp với nhau để mang lại hiệu quả cao, giúp người bệnh không chỉ giảm cơn đau mà còn cải thiện chất lượng sống.