Những cơn đau đầu dữ dội không báo trước, khi thì xuất hiện ở nửa đầu trái, lúc lại ghé thăm nửa đầu phải, đau theo nhịp đập và kéo dài, khiến người bệnh vô cùng mệt mỏi. Trong những trường hợp này, việc lựa chọn thuốc giảm đau phù hợp là ưu tiên hàng đầu để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng. Vậy đau đầu, đau nửa đầu nên dùng loại thuốc nào để giảm đau hiệu quả mà vẫn đảm bảo an toàn cho sức khỏe?
1. Đau đầu uống thuốc gì? Các loại thuốc đau đầu phổ biến
Theo các chuyên gia Nội thần kinh, đối với tình trạng đau đầu kéo dài hoặc đau đầu mạn tính, người bệnh thường phải kết hợp nhiều loại thuốc để kiểm soát triệu chứng hiệu quả. Nhìn chung, thuốc trị đau đầu được chia thành hai nhóm chính:
- Thuốc dự phòng đau đầu: Được bác sĩ kê đơn để sử dụng theo liệu trình, giúp ngăn ngừa đau đầu tái phát hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của các cơn đau đầu mạn tính.
- Thuốc cắt cơn đau: Thường là các loại thuốc giảm đau nhanh, có thể không cần kê đơn, giúp kiểm soát cơn đau ngay khi xuất hiện.
1.1. Thuốc giảm đau đầu do căng thẳng
Đau đầu căng thẳng thường do co thắt cơ vùng mặt, cổ, đầu, gây đau vùng trán, hai bên thái dương hoặc đau nửa đầu. Nguyên nhân phổ biến bao gồm stress kéo dài, lo âu, trầm cảm, thiếu ngủ, khiến các cơ bị căng cứng và kích thích cơn đau. Một số loại thuốc thường được sử dụng:
- Paracetamol: Hiệu quả nếu dùng ngay khi cơn đau khởi phát, nhưng không nên dùng quá liều để tránh ảnh hưởng đến gan.
- Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như diclofenac, ibuprofen, naproxen: Giúp giảm đau nhanh nhờ cơ chế ức chế men gây viêm, nhưng có thể kích ứng dạ dày nên cần uống sau bữa ăn và tránh dùng nếu có tiền sử đau dạ dày.
- Thuốc an thần: Được chỉ định trong trường hợp căng thẳng quá mức, nhưng chỉ nên sử dụng ngắn hạn để tránh nguy cơ lệ thuộc thuốc.
- Thuốc chống viêm NSAIDs liều thấp: Như ibuprofen, naproxen giúp kiểm soát cơn đau nhẹ đến trung bình mà không cần kê toa, nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng liều cao.
1.2. Thuốc trị đau đầu từng cơn (Cluster Headache)
Đau đầu chuỗi thường kéo dài trong thời gian ngắn, xuất phát từ rối loạn thần kinh mạch máu, chủ yếu gặp ở nam giới trung niên, đặc biệt là người hút thuốc. Cơn đau thường xảy ra sau giấc ngủ 1 – 3 giờ, gây đau dữ dội khi tỉnh dậy.
Trong trường hợp này, thuốc dự phòng thường có hiệu quả hơn thuốc cắt cơn đau. Một số loại thuốc phổ biến bao gồm:
- Triptans: Như Sumatriptan (Asuma, Imitrex, Sumavel) hoặc Zolmitriptan (Zomig), được đánh giá là một trong những lựa chọn tốt nhất.
- Lidocaine: Có tác dụng giảm đau nhanh khi dùng dưới dạng thuốc xịt mũi.
- Liti: Thường dùng trong rối loạn lưỡng cực, nhưng đôi khi được chỉ định để kiểm soát đau đầu từng cơn.
- Thuốc chống động kinh: Một số loại thuốc điều trị động kinh cũng giúp giảm tần suất đau đầu chuỗi.
- Capsaicin: Một loại thuốc giảm đau tại chỗ dạng xịt mũi, giúp giảm khoảng 50% tần suất đau đầu chuỗi trong các nghiên cứu lâm sàng.
2. Các loại thuốc đau nửa đầu thường gặp
Đau nửa đầu là một tình trạng có căn nguyên từ thần kinh mạch máu, thường xuất hiện từng cơn ở một bên đầu. Triệu chứng đi kèm bao gồm cảm giác căng và rát ở da đầu như bị bỏng, ù tai, mờ mắt, buồn nôn, sợ tiếng ồn và ánh sáng. Theo thống kê, khoảng 75% người mắc chứng đau nửa đầu là nữ giới.
2.1. Nguyên tắc điều trị đau nửa đầu
Việc điều trị đau nửa đầu cần tập trung vào ba yếu tố chính:
- Tránh các yếu tố kích hoạt: Kiểm soát căng thẳng, thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học để giảm tần suất cơn đau.
- Điều trị giảm đau: Dùng thuốc sớm khi cơn đau mới khởi phát giúp tăng hiệu quả điều trị.
- Dự phòng cơn đau: Dành cho người bị đau nửa đầu mãn tính nhằm hạn chế tái phát.
2.2. Một số loại thuốc điều trị đau nửa đầu
- Depakine: Đây là thuốc điều trị động kinh và co giật cục bộ nhưng có thể được bác sĩ chỉ định trong một số trường hợp để hỗ trợ kiểm soát đau nửa đầu.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Được sử dụng trong điều trị dự phòng đau nửa đầu, tuy nhiên có thể gây tác dụng phụ như rối loạn giấc ngủ, giảm ham muốn tình dục…
- Paracetamol và thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Các loại thuốc như paracetamol, aspirin, ibuprofen… có tác dụng cắt cơn đau hiệu quả khi sử dụng sớm.
Việc kiểm soát đau nửa đầu đòi hỏi sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, kiểm soát yếu tố kích hoạt và điều trị theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tối ưu.
3. Những lưu ý khi sử dụng thuốc đau đầu
Một số loại thuốc giảm đau đầu không kê toa có thể gây ra tình trạng lạm dụng thuốc, dẫn đến nguy cơ nghiện, lờn thuốc và tác động tiêu cực đến sức khỏe. Việc sử dụng các loại thuốc này không đúng cách có thể gây viêm loét dạ dày – tá tràng, xuất huyết đường tiêu hóa và nhiều tác dụng phụ khác.
3.1. Tác dụng phụ của thuốc trị đau đầu
Các loại thuốc điều trị đau đầu, đặc biệt là đau nửa đầu, thường chỉ có tác dụng cắt cơn đau tạm thời. Nếu lạm dụng, cơn đau có thể quay trở lại với tần suất nhiều hơn và mức độ nghiêm trọng hơn. Một số tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc giảm đau đầu gồm:
- Buồn nôn, nôn
- Khó tiêu, ợ nóng
- Đau hoặc loét dạ dày – ruột
3.2. Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị đau đầu
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị đau đầu, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Không dùng quá liều theo hướng dẫn trên bao bì hoặc chỉ định của bác sĩ.
- Kiểm tra thành phần thuốc, tránh dùng nhiều loại biệt dược có cùng hoạt chất, gây quá liều và tăng nguy cơ tác dụng phụ.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc chứa aspirin, ibuprofen, naproxen nếu bạn có các vấn đề như chảy máu, rối loạn gan, thận, hen suyễn hoặc mới phẫu thuật.
- Ưu tiên các sản phẩm từ thiên nhiên đã được kiểm chứng lâm sàng để giảm đau đầu an toàn, hạn chế tác dụng phụ và mang lại hiệu quả dài lâu.
Việc kiểm soát đau đầu không chỉ phụ thuộc vào thuốc mà còn cần kết hợp với lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt hợp lý.
Một số loại thuốc đau đầu không kê toa có thể gây nghiện, lạm dụng không chỉ gây viêm loét dạ dày tá tràng… mà còn gây ra tình trạng lờn thuốc. Vậy chỉ sử dụng thuốc khi có hướng dẫn của bác sĩ.